Phim hành động mất sức hút do khó tìm đề tài mới

Ra đời từ những năm đầu tiên của thế kỷ 20, đến nay thể loại phim hành động hiện vẫn duy trì được sức hút nhất định tại phòng vé. Trong khi phim tình cảm, âm nhạc hay hài kịch đang có nguy cơ thoái trào, lượng dự án thuộc thể loại này vẫn đều đặn phát hành hàng tháng, trên cả hình thức chiếu phim truyền thống lẫn các nền tảng trực tuyến, tại cả các nền điện ảnh lớn như Hoa Kỳ, Trung Quốc, Hàn Quốc cũng như ngay chính tại Việt Nam.

Luôn chiếm tỷ trọng cao tại phòng vé

Theo thống kê của Cinematone, chỉ tính riêng các phim sản xuất tại 4 thị trường kể trên, trong năm 2022 đã có 101 đầu phim phát hành (tính cả các dự án không ra rạp hay chỉ chiếu trực tuyến) với doanh thu phòng vé ước tính lên đến 12.75 tỷ USD. Con số này trong năm 2023 tăng lên 120 dự án với 8.8 tỷ USD đã có được cho đến nay.

Fast X hiện đứng thứ 5 trong danh sách các phim ăn khách nhất toàn cầu của năm 2023

Cũng trong danh sách 10 tác phẩm ăn khách nhất toàn cầu của 8 tháng đầu năm 2023, 5 trong số đó là các bộ phim thuộc thể loại hành động với những cái tên như Vệ Binh Dải Ngân Hà 3, Quá Nhanh Quá Nguy Hiểm 10 hay Lưu Lạc Địa Cầu 2.

Tỉ lệ 50% cũng đúng với danh sách 20 phim ăn khách nhất của năm 2022 trong đó phần hậu truyện Avatar: Dòng Chảy của Nước đứng đầu với 2.31 tỷ USD. Trong bảng xếp hạng phim ăn khách nhất mọi thời đại, phim hành động thậm chí còn chiếm đến 7 trong số 10 vị trí đầu tiên.

Rõ ràng phim hành động vẫn là lựa chọn hàng đầu của các phim điện ảnh nhờ lợi thế về mặt hình ảnh, âm nhạc giải trí, phù hợp với nhu cầu của phần đông khán giả đại chúng. Tuy nhiên, cần lưu ý rằng, để một bộ phim thành công, yếu tố hành động vẫn không thể chỉ đứng một mình.

Những dự án thành công nói trên hầu như đều kết hợp yếu tố này với một thể loại khác, trong đó hành động - giả tưởng chiếm vị trí đầu tiên trong số các tác phẩm được khán giả yêu thích lựa chọn hàng đầu. Trong khi hành động - kinh dị, giật gân vẫn tạo được chỗ đứng nhất định nhờ các đề tài khác nhau được đưa vào khai thác, một số nhánh khác đang mất dần hiệu ứng và khó tạo khác biệt.

Các nhà làm phim cho thấy sự thiếu sáng tạo trong việc tìm tòi chất liệu câu chuyện mới khiến thể loại phim này có nguy cơ đi vào ngõ cụt, bế tắc và khó đạt được đột phá mới mẻ trong thời gian tới.

Nguy cơ thoái trào do thiếu đề tài mới

Điển hình nhất, sau giai đoạn phát triển rực rỡ và đạt nhiều thành tích cực kỳ ấn tượng, nhánh hành động - siêu anh hùng đang cho thấy sự hụt hơi mà ṃinh chứng rõ rệt nhất chính là các phim điện ảnh thuộc giai đoạn 4, 5 của MCU. Sự nhàm chán trong cách xây dựng cao trào với việc lặp đi lặp lại mâu thuẫn chính, cuộc đối đầu thiện - ác khó có thể tạo ra sự khác biệt, cuốn hút trong phần nội dung mà chỉ mang tính hình thức, phô diễn kỹ xảo. DCEU cũng gặp phải bế tắc với hàng loạt dự án thua lỗ, bị người hâm mộ quay lưng.

Nhánh hành động - siêu anh hùng đang mất dần sức hút do cách thức triển khai kịch bản thiếu mới mẻ, đột phá

Nhánh hành động - võ thuật, cổ trang Hồng Kông, Trung Quốc từng làm mưa làm gió từ màn ảnh nhỏ đến các rạp chiếu phim hồi cuối thập niên 90 của thế kỷ trước kéo dài đến những năm đầu thế kỷ 20, đưa nền điện ảnh này tiếp cận số lượng lớn khán giả quốc tế. Những tên tuổi như Lý Tiểu Long, Lí Liên Kiệt, Thành Long hay Châu Tử Đan... trở thành tượng đài, được yêu thích và đạt thành công lớn một thời, giờ cũng đã thoái trào.

Một số dự án thuộc nhánh hành động - điệp viên, gián điệp cũng có thời gian "ăn nên làm ra" với hàng loạt nhượng quyền ăn khách như James Bond, Mission Impossible, Bourne... Tuy nhiên, sự hào hứng với các phim thuộc loại hình này cũng đã dần chững lại những năm gần đây do không tìm được kịch bản đủ đột phá, khó tạo dựng biểu tượng mới. Các câu chuyện dần bị chuyển biến sang dạng người hùng đơn độc, đối đầu với kẻ xấu khiến cho việc triển khai mâu thuẫn bị đánh giá tương đối mô-típ, dập khuôn.

Tại Việt Nam, nhánh hành động - gia đình cũng bắt đầu được các đạo diễn quan tâm. Sau thành công của Hai Phượng, các nhà sản xuất trong nước tung ra một số tác phẩm khác như Lật Mặt: 48h, 578: Phát đạn của kẻ điên, Cù Lao Xác Sống... bên cạnh một số dự án thuộc thể loại hành động - tội phạm (Thanh Sói, Hương Ga, Bụi Đời Chợ Lớn, Siêu Trộm...) hay hành động - cổ trang (Thiên Mệnh Anh Hùng, Mỹ Nhân Kế, Lửa Phật...).

Dẫu vậy nhìn chung, hầu hết đều chưa tạo được đột phá đáng kể do kịch bản thiết kế còn sơ sài, yếu tố hành động chưa thực sự hút mắt hay đề tài quen thuộc, dễ đoán.

578: Phát đạn của kẻ điên trở thành 'bom xịt' dù sử dụng thể loại hành động ăn khách

Gần đây nhất, tác phẩm Kẻ Ẩn Danh với sự tham gia của Kiều Minh Tuấn, Vân Trang, Mạc Đăng Khoa, cũng không thoát khỏi tình trạng này. Phim bị đánh giá yếu về mặt nội dung với câu chuyện tình cha con lặp đi lặp lại, không đủ thuyết phục khán giả. Yếu tố hành động cũng chưa xuất sắc bên cạnh dàn diễn viên thiếu kinh nghiệm điện ảnh với thể loại, khiến cho dự án của đạo diễn Trần Trọng Dần khởi đầu rất chậm tại phòng vé dù gần như không có đối thủ cạnh tranh.

Dù vẫn chiếm tỉ trọng phát hành cao tại phòng vé tuy nhiên các phim hành động đang phải đối mặt với thách thức khó lường khi thiếu hụt các đề tài và cách thức làm phim mới mẻ. Những chất liệu độc đáo như Avatar, Gladiator, Aliens... mất quá nhiều thời gian để sản xuất trong khi loạt thương hiệu đình đám như MCU, Transformers, Star Wars... dần trở nên kém hấp dẫn do số lượng đầu phim quá nhiều mà không thực sự tạo được đột phá đủ mới mẻ.