Suốt nhiều năm qua, Disney đã không ngừng thử nghiệm nhiều tác phẩm trong công cuộc mở rộng các khối tài sản điện ảnh tỷ đô của mình nhằm thoát khỏi sự lệ thuộc vào các biểu tượng hoạt hình đã nhiều chục năm tuổi.
Walt Disney và đế chế truyền thông lớn nhất thế giới tạo dựng từ phim hoạt hình
Cuối thập niên 30 của thế kỷ 20 là khoảng thời gian vàng sau thành công của Snow White and the Seven Dwarfs (Bạch Tuyết và Bảy Chú Lùn). Suốt những năm sau đó, Walt Disney sản xuất và phát hành nhiều tác phẩm (bao gồm cả người đóng cũng như kết hợp giữa người đóng và hoạt hình), tuy nhiên cho đến giờ thành tựu nổi bật và được nhiều khán giả biết đến nhất của "đế chế Disney" vẫn xây dựng trên các nhân vật hoạt hình như Micky Mouse, Donald Duck hay thương hiệu những nàng công chúa Disney trị giá hàng chục tỷ đô-la Mỹ.
Dẫu vậy khi kho tàng truyện cổ tích dành cho trẻ em đã dần cạn kiệt khiến các tác phẩm hoạt hình mới ngày càng hiếm hoi, ngoài việc bổ sung các phần hậu truyện cũng như trông chờ vào Pixar hay Marvel, Nhà Chuột đã thực hiện hai kế hoạch song song kể từ những năm đầu của thế kỷ 21.
Một là tái sản xuất các phim dạng live-action có nội dung lấy từ các tác phẩm hoạt hình nổi bật của hãng trước đây. Hai là tìm tòi các nguồn tài nguyên mới (như truyện ngắn, tiểu thuyết, trò chơi...) để chuyển thể thành phim phục vụ khán giả.
Tuy nhiên bên cạnh sự thành công đáng ngưỡng mộ của kế hoạch Live-action hóa, Disney cũng nhận về nhiều thất bại trong việc mở rộng các thương hiệu điện ảnh của mình. Nhiều bom tấn trị giá hàng trăm triệu đô trở thành "bom xịt" phòng vé.
Walt Disney gặp thất bại với dự án chuyển thể từ trò chơi Prince of Persia: The Sands of Time
Thất bại lớn đầu tiên phải kể đến là Prince of Persia: The Sands of Time (Hoàng Tử Ba Tư: Dòng Cát Thời Gian). Năm 2010, bộ phim chuyển thể từ thương hiệu trò chơi của hãng Ubisoft với kinh phí ước tính vào khoảng 200 triệu đô-la Mỹ bị chỉ trích bởi chất lượng tệ hại và nhận về thất bại lớn ở phòng vé. Với sự tham gia của tài tử Jake Gyllenhaal, phim chỉ xếp thứ 3 ở cuối tuần ra mắt đầu tiên và sau đó là chưa đầy 340 triệu đô-la Mỹ doanh thu toàn cầu khi hoàn thành thời gian phát hành. Trong một cuộc phỏng vấn với Yahoo! Entertaiment, chính bản thân Gyllenhaal cũng bày tỏ sự hối tiếc về tác phẩm mà anh từng tham gia.
Năm 2012, John Carter (Người Hùng Sao Hỏa) tiếp tục gây hào hứng cho fan dòng phim khoa học giả tưởng khi công bố mức kinh phí sản xuất khổng lồ lên tới 250 triệu đô-la Mỹ (thực tế theo công bố vào năm 2014, số tiền chính xác phải là 263.7 triệu đô bởi Disney đã được hoàn thuế trong quá trình quay phim). Phim được chuyển thể từ cuốn sách đầu tiên trong loạt tiểu thuyết Barsoom của Edgar Rice Burroughs. Tuy nhiên, chính vì mức đầu tư quá lớn khiến John Carter thua lỗ nặng nề. Doanh thu toàn cầu của phim chỉ dừng lại ở 284 triệu đô-la Mỹ khiến Disney thua lỗ hơn 84 triệu đô-la Mỹ và trở thành một trong những "bom xịt" lớn nhất mọi thời đại.
John Carter và thất bại cay đắng trong nỗ lực đa dạng hóa sản phẩm của Disney. Ảnh: Walt Disney
Năm 2013, thất bại tiếp tục đổ xuống Nhà Chuột với bom tấn 250 triệu đô tiếp theo mang tên The Lone Ranger (Kỵ Sỹ Cô Độc). Bộ phim được chuyển thể từ loạt truyện đọc trên đài radio cùng tên với sự tham gia của Johnny Deep và đạo diễn bởi Gore Verbinski (đạo diễn 3 phần đầu của Cướp Biển Vùng Caribean). Với 260.5 triệu đô-la Mỹ doanh thu toàn cầu, CFO bấy giờ của Disney - Jay Rasulo dự đoán mảng phát hành phim của Tập đoàn có thể lỗ từ 160 đến 190 triệu đô-la Mỹ trong quý tài chính thứ 4 của năm 2013. Cũng từ đây, phép màu nhiệm cho phòng vé mang tên Johnny Deep cũng đã không còn.
Kinh phí gần 200 triệu không thể cứu vớt sự ghẻ lạnh của fan với ý tưởng mới. Ảnh: Walt Disney
Tomorrowland là dự án khoa học giả tưởng ra mắt năm 2015, hoàn thiện từ một ý tưởng nguyên gốc của đạo diễn Brad Bird. Phim tiếp tục là tác phẩm có kinh phí đầu tư lớn (vào khoảng 190 triệu đô-la Mỹ) nhưng thất bại. Kết thúc kỳ trình chiếu, phim được báo cáo chỉ có thể kiếm về 209 triệu đô-la Mỹ trên phạm vi toàn cầu.
The BFG (Chuyện chưa kể ở xứ sở khổng lồ) ra mắt năm 2016, chuyển thể từ cuốn tiểu thuyết cùng tên của Roald Dalh và đạo diễn bởi tài năng Steven Spielberg. Tuy nhiên, phim cũng được coi là thất bại khi chỉ mang về chưa đầy 200 triệu đô-la Mỹ trên kinh phí sản xuất 150 triệu đô. Khoản lỗ mà theo tờ THR lúc đó cho biết có thể lên đến 90-100 triệu đô-la Mỹ. Phim trở thành một trong những tác phẩm có doanh thu thấp nhất trong sự nghiệp của đạo diễn Steven.
Sau nhiều dự án thử nghiệm thất bại, Disney dường như đã rút dần mức đầu tư cho phim thương hiệu mới. Đến tháng 3 năm 2018, dự án A Wrinkle in Time (Nếp Gấp Thời Gian - chuyển thể từ tiểu thuyết cùng tên của Madeleine L'Engle xuất bản năm 1962) tiếp tục được trình làng và nhận về thất bại. Với 133 triệu đô doanh thu toàn cầu trong khi kinh phí sản xuất trong khoảng từ 100 đến 130 triệu đô-la Mỹ, đây rõ ràng là một thất bại đáng quên của Disney trong năm 2018.
A Wrinkle In Time bị chê diêm dúa và nhạt nhòa. Ảnh: Walt Disney
Cùng năm, dự án The Nutcracker and the Four Realms (Kẹp Hạt Dẻ và Bốn Vương Quốc) tiếp tục mang về thua lỗ cho Nhà Chuột. Doanh thu 174 triệu đô-la Mỹ là quá ít ỏi, không đủ bù cho chi phí quảng bá và kinh phí sản xuất đã đến hơn 130 triệu-đô. Phim là bản chuyển thể từ vở bale nổi tiếng The Nutcracker and the Mouse King.
Như vậy, nhiều dự án bom tấn chuyển thể nhằm đa dạng thương hiệu điện ảnh của Disney trong các năm vừa qua đều nhận về ít nhiều "trái đắng". Khán giả dường như đã quá quen thuộc với một Disney nhiều kỳ ảo và truyện cổ tích thực sự đã nâng đỡ tập đoàn truyền thông hùng mạnh suốt gần một thế kỷ qua.
Nhờ có các công ty con Marvel , Pixar hay Lucasfilm, Disney tuy chưa thể gọi là cạn kiệt nguồn tác phẩm mới tuy nhiên hãng thực sự đang vật lộn với các thương hiệu nguyên bản của mình khi xét về đường dài, Disney không thể mãi lệ thuộc vào các giá trị đã thành công của quá khứ.
Artemis Fowl tiếp tục là hy vọng của Disney sau nhiều thất bại. Ảnh: Walt Disney
Năm 2020, hãng dự kiến trình làng tác phẩm thương hiệu mới mang tên Artemis Fowl, chuyển thể từ tiểu thuyết của nhà văn Eoin Colfer. Không giống nhiều tác phẩm kể trên, Artemis Fowl được thai nghén từ những năm 2001, khi đó Miramax Films có ý định chuyển thể nên đã tiến hành mua bản quyền tác phẩm. Thời gian đó, Miramax vẫn là một công ty con của Walt Disney, mãi cho đến khi bị bán đi vào năm 2010. Bản quyền Atermis Fowl khi đó đã được giữ lại sau thương vụ với Filmyard Holdings.
Tháng 6 năm 2013, Disney chính thức công bố dự án với mạch truyện trải qua 2 tập đầu tiên trong chuỗi 9 tác phẩm của Eoin Colfer.
Artemis Fowl ban đầu dự kiến được phát hành vào tháng 8 năm 2019, tuy nhiên những bê bối liên quan đến cáo buộc xâm hại của "ông trùm" Hollywood Harvey Weinstein (khi đó là nhà sản xuất chính) buộc Disney phải loại bỏ ông khỏi dự án, đồng thời chấm dứt thỏa thuận hợp tác sản xuất với The Weinstein Company, LLC (do Harvey đồng sáng lập). Sau hàng loạt những sóng gió, cuối cùng Artemis Fowl đã được Disney ấn định ngày phát hành mới vào 29/05/2020 tới (nếu không có thay đổi bởi tình hình dịch bệnh hiện nay).
Phim có nhiều phân cảnh được quay tại Thành phố Hồ Chí Minh. Ảnh: Walt Disney
Phim là cuộc hành trình dấn thân vào thế giới của những phép màu và các nền văn minh khác của thần đồng 12 tuổi Artemis Fowl Đệ Nhị nhằm giải cứu cha mình cũng như bảo vệ sự cân bằng cho Trái Đất khỏi những hiểm họa xâm lược.
Phim có sự tham gia của Colin Farrell (Dumbo), Josh Gad (Frozen), Judi Dench (Skyfall)... được đạo diễn bởi Kenneth Branagh (Thor). Artemis Fowl có mức đầu tư lên đến 125 triệu đô-la Mỹ và được quay tại nhiều địa điểm trong đó có thành phố Hồ Chí Minh (Việt Nam). Hy vọng, phim sẽ là tác phẩm phá "dớp" thất bại trong kế hoạch thiết lập vũ trụ thương hiệu mới trên màn ảnh rộng của Walt Disney.
