Phiên bản chuột Mickey đầu tiên của Disney sẽ mất khả năng bảo hộ bản quyền vào năm 2024

Trong bài viết vào tháng 07 năm 2022, Cinematone đã thông tin về việc hãng Walt Disney đang đứng trước nguy cơ mất bản quyền đối với hai dự án hoạt hình ngắn của hãng là Steamboat Willie và Plane Crazy. Đây là hai tác phẩm đã được phát hành vào năm 1928, tức là hơn 95 năm trước. Chính vì lẽ đó, chúng sẽ mất khả năng bảo hộ và được đưa vào phạm vi sử dụng công cộng (public domain) tại Hoa Kỳ kể từ ngày 01 tháng 01 năm 2024 sắp tới.

Đây là những tác phẩm đầu tiên người hâm mộ được chứng kiến hình tượng chuột Mickey và Minnie. Tạo hình của các phiên bản này khác khá xa so với ngày nay. Trong Steamboat Willie, Mickey được thiết kế với chiếc mũi dài nhọn, tay không đeo găng và đi giày trong khi đó ở Plane Crazy, cả Mickey và Winnie đều không đi giày cũng như mặc áo.

Cả hai dự án đều rơi vào tình trạng bảo hộ bản quyền phức tạp khi nhiều lần được gia hạn thời gian do Quốc hội Hoa Kỳ tiến hành sửa luật vào các năm 1955, 1986 và gần đây là 2003. Trước đó, luật Hoa Kỳ cho phép bảo hộ 28 năm đối với những tác phẩm xuất bản trước năm 1978 tuy nhiên sau đó đã gia hạn thời gian này thêm 47 năm, nâng tổng thời hạn lên 75 năm. Như vậy, tính từ khi ra mắt lần đầu, hai phim ngắn kể trên của Walt Disney đã được bảo hộ trong 95 năm.

Walt Disney sẽ mất khả năng bảo hộ bản quyền với phiên bản Mickey đầu tiên được giới thiệu vào năm 1928

Ngoài phiên bản hoạt hình câm sẽ hết hạn vào năm 2024 tới đây, bản có âm thanh cũng sẽ bị đưa vào phạm vi công cộng tại Hoa Kỳ vào năm 2025. Như vậy, sau thời gian này, các nhà sáng tạo hay kinh doanh khác đều có thể sử dụng hình ảnh hoặc thước phim cắt ra từ tác phẩm kể trên của Disney để đưa vào các sản phẩm khác ngay cả với mục đích thương mại mà không cần xin phép hay thỏa thuận.

Kể từ lần đầu tiên chuột Mickey xuất hiện trong bộ phim ngắn Steamboat Willie năm 1928, mọi người đã liên tưởng đến nhân vật này với những câu chuyện, trải nghiệm và sản phẩm đích thực của Disney. Điều đó sẽ không thay đổi khi bản quyền của bộ phim Steamboat Willie hết hạn.

Tất nhiên, chúng tôi sẽ tiếp tục bảo vệ quyền của mình trong các phiên bản hiện đại hơn của Chuột Mickey và các tác phẩm khác vẫn tuân theo bản quyền và chúng tôi sẽ nỗ lực bảo vệ chống lại sự nhầm lẫn của người tiêu dùng do việc sử dụng trái phép Mickey và các nhân vật mang tính biểu tượng khác.

Disney đã đưa ra một tuyên bố vào năm ngoái khi thời hạn hiệu lực bản quyền đang sắp hết.

Plane Crazy chứa tạo hình của Mickey và chuột Minnie, cả hai sẽ mất khả năng bảo hộ từ đầu năm 2024 sắp tới

Tập đoàn này trước đó được cho là sẽ sử dụng một luật khác là Luật thương hiệu để tiếp tục bảo hộ cho Chuột Mickey bởi khác với luật bản quyền, thương hiệu sẽ không thể hết hạn. Công ty đã đăng ký tên gọi và kiểu dáng này với chính phủ Hoa Kỳ trong nhiều thập kỷ tuy nhiên Tòa án Tối cao nước này trước đó đã ra phán quyết rằng các công ty không được sử dụng nhãn hiệu như một giải pháp cuối cùng xung quanh phạm vi công cộng, vì vậy các biện pháp khắc phục của Disney theo luật nhãn hiệu sẽ bị hạn chế.

Mục đích của nhãn hiệu là để tránh nhầm lẫn về thương hiệu, vì vậy cách tốt nhất cho bất kỳ ai muốn sử dụng Mickey mà không có sự cho phép của Disney là phải nêu rõ ràng rằng sản phẩm của họ không được Disney liên kết hoặc chứng thực, theo Comicbook.

Đầu năm 2021, cuốn sách dành cho trẻ em của tác giả người Anh AA Milne với tên gọi Winnie-the-Pooh cũng đã được đưa vào danh mục tài sản công cộng tại Hoa Kỳ do được xuất bản vào năm 1926. Tuy Walt Disney vẫn được phép giữ bản quyền với dự án hoạt hình chuyển thể bởi chúng ra mắt muộn hơn (từ năm 1966) tuy nhiên hãng mất khả năng độc quyền bất chấp thỏa thuận đã ký vào năm 1961.