Netflix tròn 25 tuổi: từ một dịch vụ cho thuê băng đĩa đến gã khổng lồ thay đổi cuộc chơi

Netflix, tên gọi quen thuộc với người yêu thích thưởng thức các bộ phim điện ảnh và truyền hình tại nhà. Nó cũng gắn liền với một kỷ nguyên phát hành mới nơi khán giả không cần phải đến rạp chiếu mà vẫn có thể thưởng thức các tác phẩm yêu thích một cách sớm nhất với chất lượng cao và ổn định nhất. Nó cũng đi vào một phần nền văn hóa đại chúng thông qua cụm từ đầy hóm hỉnh và quyến rũ "Netflix and Chill" hay các tựa phim được đông đảo người hâm mộ trên toàn cầu theo dõi như Stranger Things, Squid Game, The Witcher, Don't Look Up, Bridgerton...

Netflix được thành lập vào ngày 29 tháng 08 năm 1997 tại thung lũng Scotts, California, Hoa Kỳ. Sinh ra giữa kinh đô điện ảnh hàng đầu thế giới vì thế doanh nghiệp này đã quyết định trở thành một nhà cung cấp trung gian, cho phép người dùng của họ có thể thuê các đĩa DVD để thưởng thức các bộ phim mà họ yêu thích ngay tại nhà thông qua các thiết bị giải mã và tivi gia đình.

Trước khi có Netflix, người ta thường cho thuê các băng dạng VHS - một loại băng cuộn nằm trong một hộp nhựa cho phép lưu trữ phim và đầu đọc sẽ lôi chúng ra khỏi hộp với tốc độ cao, tương tự như cách vận hành các cuộn phim truyền thống tại rạp.

Loại băng này tỏ ta vượt trội hơn so với các hình thức trước đó như Betamax hay U-matic và dần trở nên phổ biến hơn do giá thành bắt đầu giảm xuống. Dẫu vậy, không có công nghệ nào tồn tại mãi mà không bị thay thế. Sự xuất hiện của VCD vào năm 1993 và sau đó là DVD vào năm 1997 đã thay đổi hoàn toàn cục diện và mở ra kỷ nguyên mới đối với dịch vụ cho thuê băng đĩa.

Những nhà sáng lập Netflix bấy giờ là Marc Randolph và Reed Hastings rõ ràng đã nhận thấy tiềm năng của những chiếc đĩa cứng đột phá này. Chúng nhỏ gọn, dễ dàng được tạo ra cũng như tiết kiệm chi phí vận chuyển, lưu kho hơn rất nhiều so với VHS. Họ đã làm một bài kiểm tra bằng cách gửi một chiếc DVD qua đường bưu điện đến nhà Hastings và rõ ràng, việc chiếc đĩa nguyên vẹn đã là khởi đầu tuyệt vời cho đế chế được định giá lên đến gần 100 tỷ USD vốn hóa hiện nay.

Thành công của Netflix ở thời điểm đó có được nhờ vào sự phổ biến của Internet. Người dùng ở Hoa Kỳ đã bắt đầu được tiếp cận với môi trường này từ những năm 1995 và sự ra đời của Amazon.com trước đó vào tháng 05 năm 1997 cũng là một động lực để Netflix có thể tiến xa hơn. Vào năm 1998, Netflix.com đã ra mắt với tư cách là một trang web bán và cho thuê DVD.

Trang web phát huy tác dụng triệt để khi giúp người dùng có thể nhanh chóng tìm thấy các nội dung mà họ yêu thích. Các bộ phim được phân chia theo thể loại và sắp xếp dựa theo nhiều tiêu chí khác nhau.

Ở thời điểm tháng 1 năm 1999, một số ảnh chụp màn hình ghi lại rằng Netflix đã đi rất xa so với các đối thủ cho thuê băng đĩa khác khi đã cố gắng tạo ra những chuyên mục và bộ lọc độc đáo để giúp khách hàng dễ dàng bị lôi cuốn vào việc khám phá các bộ phim theo chủ đề mà họ đang quan tâm. Ưu thế này hiện nay vẫn đang được hãng tiếp tục phát triển nhờ vào việc theo dõi cũng như phân loại người dùng bằng thuật toán máy tính.

Đến tháng 09 năm 1999, Netflix đã phá bỏ những rào cản của các hình thức cho thuê nội dung thông thường ở thời điểm đó. Đơn vị này giới thiệu khái niệm thuê bao tháng, cho phép người đăng ký có thể thoải mái thuê bao nhiêu DVD tùy thích mà chỉ cần trả một khoản phí cố định mỗi chu kỳ. Điều này đồng nghĩa với việc người tiêu dùng có ít nhu cầu sẽ cần bỏ ra một số tiền lớn hơn nhưng đổi lại, nếu bạn là người thường xuyên thuê băng đĩa thì đó thực sự là một món hời khó có thể bỏ qua.

Netflix cũng dẫn đầu cuộc chơi khi mạnh dạn loại bỏ các khoản phí phạt (như phí trả chậm, phí xử lý...) vốn là nhược điểm khó chịu của hình thức thuê nội dung.

Năm 2002, sau khi vượt qua cuộc khủng hoảng bong bóng dot-com và những ảnh hưởng từ cuộc khủng bố 11 tháng 09 vào năm 2001, Netflix đã chính thức IPO và trở thành công ty đại chúng. Vào thời điểm niêm yết, đơn vị này đã bán được 5.5 triệu cổ phiếu phổ thông với giá trị lên đến 15 USD mỗi đơn vị.

Internet vẫn là cứu cánh của Netflix từ khi ra mắt cho đến hiện tại. Vào những năm 2000, tốc độ dữ liệu và chi phí băng thông đã khiến cho nhiều người dùng khó có thể xem các nội dung với dung lượng lớn trực tiếp mà thay vào đó họ sẽ phải tải về với thời gian chờ đợi tương đối lâu. Tuy nhiên chỉ sau 5 năm, vào năm 2005 và sự ra đời của Youtube, mọi chuyện đã hoàn toàn thay đổi.

Hạ tầng Internet đã có những bước phát triển vượt bậc và người dùng đại chúng hoàn toàn có thể tiếp cận các nội dung một cách trực tiếp với chất lượng tốt vào thời điểm bấy giờ.

Netflix đã mạnh dạn triển khai chương trình cho phép người đăng ký thuê bao hàng tháng có thể được xem các nội dung trực tuyến miễn phí mà không cần trả thêm vào đầu năm 2008 và điều này đã khởi động cho một cuộc cạnh tranh trên môi trường Internet đắt đỏ nhưng không kém phần sôi động sau này.

Hãng đã nhanh chóng bắt tay với các ông lớn trong ngành phát hành phim tại Hollywood như Warner Bros, Universal Pictures hay 20th Century Fox nhằm cung cấp các tựa phim nhanh nhất có thể cho người dùng trực tuyến đã đăng ký. Điều này giúp gia tăng kho nội dung độc quyền và trở thành lợi thế khó có thể cạnh tranh trong bối cảnh hàng loạt các dịch vụ tương tự bắt đầu rục rịch ra mắt.

Trong hành trình phát triển của mình, các nhà điều hành tại Netflix cho thấy khả năng ứng phó linh hoạt cũng như tầm nhìn vượt trội, đi trước thời đại. Đơn vị đã đón đầu nhiều xu hướng tiêu dùng cũng như các phản ứng của thị trường để cung cấp trải nghiệm xem phim độc đáo và tiện lợi nhất có thể trong bối cảnh các thiết bị di dộng, máy tính cá nhân và tivi thông minh lên ngôi.

Đơn vị đã phá vỡ hàng loạt các quy chuẩn vốn tồn tại nhiều năm như việc cho phép người xem xem hoàn toàn miễn phí toàn bộ thư viện nội dung chỉ với một gói thuê bao cố định hàng tháng hay việc ra mắt tất cả các tập của một series phim ngay cùng lúc mà không cần chờ đợi như trước đây. Netflix cũng tiến sâu trong việc tăng cường hợp tác với các chính phủ, các đơn vị làm phim độc lập nhằm bản địa hóa cũng như tạo cơ hội cho các nền điện ảnh nhỏ tiếp cận với phần còn lại của thế giới.

Cùng lúc đó Netflix cũng tiến hành tự sản xuất các tác phẩm điện ảnh và truyền hình nhằm né tránh sự lệ thuộc vào các nhà phát hành phim truyền thống. Và rõ ràng, những nước đi táo bạo kể trên đã cho thấy hiệu quả tích cực trong việc thu hút người dùng đăng ký mới.

Số liệu ghi nhận từ năm 2007 cho đến nay, doanh thu của nền tảng này đã thực sự tăng trưởng theo cấp số nhân từ hơn 1 tỷ USD vào thời điểm ra mắt dịch vụ trực tuyến cho đến 29.7 tỷ USD vào năm 2021. Số lượng nhân sự cũng tăng trưởng từ hơn 2 nghìn người vào năm 2011 đến hơn 11 nghìn người vào năm 2021.

Netflix đã đạt cột mốc ấn tượng với hơn 220 triệu người vào tháng 6 năm 2022 và hiện vẫn là nền tảng phát trực tuyến dẫn đầu thế giới về số lượng thuê bảo trả phí hàng tháng.