Dune (tựa Việt: Hành Tinh Cát) là một trong những dự án điện ảnh nổi bật của Warner Bros trong năm 2021. Bộ phim chuyển thể từ cuốn tiểu thuyết kinh điển cùng tên của tác giả người Mỹ Frank Herbert, mở ra một thời kỳ mới nơi xã hội con người biến đổi, không còn chỉ là những chủ nghĩa cai trị thuần túy mà ở đó, mọi nền văn hóa văn minh đều đã hòa vào làm một. Những con người trong xã hội mới trở nên khác lạ, lần mò trong chính sự mù mịt của họ khi mà tiến bộ khoa học đã bị thay thế bởi lòng tham và sự tàn ác.
Bộ phim theo chân cuộc hành trình của Paul Atreides - một công tước trẻ vô tình bị cuốn vào trận chiến nhằm bảo vệ mạnh sống khi cha anh bị sát hại, thành tựu gia đình bị xóa bỏ và những người xung quanh phản bội. Sở hữu trong mình năng lực hiếm có, Paul vì thế cũng trở thành một biểu tượng được nhiều kể tôn sùng nhưng cũng là mối đe dọa cần diệt trừ của đế quốc.
Là một tác phẩm chuyển thể từ tiểu thuyết văn học, Dune chắc chắn đứng trước nhiều thách thức lớn về một nội dung. Ra mắt vào năm 1965, cuốn sách của tác giả người Mỹ Frank Herbert từng là một thành tựu của nền văn học thế giới khi mở ra hàng loạt những khái niệm, tư tưởng kết hợp giữa quan niệm cá nhân và sự tìm hiểu, khai thác của tác giả. Lấy bối cảnh tương lai xa xôi, nhưng ở Dune lại không tập trung khai thác sự tiến bộ của xã hội loài người mà thay vào đó là một viễn cảnh mờ mịt, nơi lòng tham khiến cho mọi sự phát triển bị kìm kẹp trong bóng tối.
Thế giới trong Dune là một nơi không có công nghệ máy tính, không có trí tuệ nhân tạo, không có robot hay mạng Internet. Cả chục nghìn năm trôi qua, nhưng con người lại quay trở về thời kỳ phong kiến chuyên quyền nơi sự độc đoán thay thế cho tự do và những mối hiểm họa lại bắt nguồn từ sự ảo tưởng.
Là một tác phẩm làm lại, phiên bản phim Dune năm 2021 chắc chắn chịu sự ảnh hưởng trực tiếp cũng như so sánh với phiên bản năm 1984 của David Lynch. Từ phong cách dàn dựng đến âm hưởng trong phim, khán giả dễ dàng nhận ra một số sự đồng điệu nhất định ở cả 2 tác phẩm. Bộ phim khiến người xem liên tưởng đến những tựa đề kinh điển của thể loại khoa học giả tưởng như Star Wars hay Blade Runner. Tuy nhiên nếu như ở bản năm 1984, biên kịch cố gắng xây dựng câu chuyện thông qua cách dùng nhiều lời thoại tự sự của các nhân vật thì ở bản năm 2021, mạch phim được dẫn dắt thông qua việc sử dụng hình ảnh đặc tả nhiều hơn.
Tác phẩm của Denis Villeneuve tiếp cận vấn đề một cách trực tiếp với việc đưa vào ngay từ đầu bối cảnh, nhân vật và các khái niệm thế giới mới. Bộ phim sau đó sẽ dần dần từng bước lật mở chúng thông qua lời kể của các nhân vật. Tuy nhiên, Dune dường như đang cố gắng tập trung vào việc tạo ra không gian dễ tiếp thu mà đánh mất đi tính sâu sắc cũng như triết lý trong việc tạo dựng tình huống.
Đối với những người đã đọc hoặc tìm hiểu qua về thế giới của Dune, bộ phim mới hoàn hoàn là một trải nghiệm dễ chịu khi Denis đã thực sự đơn giản hóa các mạch nhân vật, lược bỏ rất nhiều các chi tiết không cần thiết, mạch phim gói gọn và tuân thủ đúng trình tự thời gian tuyến tính. Tuy nhiên, sự gói gọn này lại khiến cho bộ phim trở nên tương đối nhạt nhòa, khó kích thích sự tìm hiểu sâu hơn của khán giả.
Nếu như trong phiên bản của David Lynch, Dune mở ra nhiều chi tiết về triều đại của Padishah Shaddam, tác dụng của Hương dược, tầm ảnh hưởng của Spacing Guild, từ từ dẫn dắt đến nguyên do khiến nhà Atreides bị đưa vào tầm ngắm thì trong phiên bản của Denis Villeneuve, mọi thứ lại gói gọn chỉ trong vai câu thoại mang màu sắc chính trị đơn thuần. Tổ chức Bene Gesserit - thứ đã âm thầm bén rẽ và kiểm soát xã hội trong Dune cũng không được thể hiện rõ ràng ở phiên bản mới.
Về việc xây dựng dàn diễn viên, Dune sở hữu hàng loạt những điểm sáng lớn. Dàn cast của bộ phim được xem là một sự chọn lọc tuyệt vời giữa ngoại hình và khả năng diễn xuất đã được kiểm chứng. Hầu hết trong số đó đã cho thấy sự tròn vai và các nhân vật được lột tả đều là những hình tượng có cá tính rất đặc trưng, mang đến cho tác phẩm màu sắc bi tráng và ấn tượng khó chối cãi.
Timothée Chalamet đang dần dần thoát khỏi hình ảnh của những bộ phim trước đây, tuy nhiên dễ dàng nhận ra sự chơi vơi của anh chàng trong một số phân cảnh.
Việc sử dụng phong cách làm phim có phần khoa trương, sự trải nghiệm của Timothée với điện ảnh hiện vẫn chưa đủ để lột tả hoàn toàn vai diễn có nhiều chuyển biến này, tuy nhiên chừng đó thôi là đã quá đủ để khán giả phải thốt lên thán phục tài năng trẻ tuổi sinh năm 1995.
Tuy nhiên cũng cần phải nói đến rằng, Denis Villeneuve dường như đang lãng phí quá nhiều những tên tuổi có khả năng như Oscar Issac hay David Dastmalchian cho những tuyến nhân vật phụ mà kết thúc của họ mang đến sự tiếc nuối cho khán giả. Sự xuất hiện của Jason Momoa, Zendaya hay Rebecca Ferguson mang lại cho Dune một cảm giác hiện đại và mềm mại hơn trong khi đó Dave Bautista, Jossh Brolin chưa được tạo nhiều cơ hội.
Phần hình ảnh của Dune chắc chắn cũng là một nâng cấp đáng chú ý. Phim có ngôn ngữ thiết kế mới lạ, dễ theo dõi. Trang phục của phim cũng được chăm chút, có cá tính và phong cách đặc trưng riêng.
Vì là một thế giới nơi những nền văn hóa đang bị mai một, việc dung hòa được cả sự khác biệt lẫn tính đồng điệu là điểm đáng ghi nhận ở bộ phim. Tuy nhiên, vẫn cần phải chê trách rằng hầu hết những phân cảnh đáng chờ đợi của bộ phim thực tế đã xuất hiện trong các trailer quảng bá trước đó, điều này khiến cho phần nào trải nghiệm thực tế của bộ phim bị giảm đi nhiều so với kỳ vọng.
Âm nhạc trong phim cũng là một trong những yếu tố thúc đẩy bộ phim thêm phần lôi cuốn. Hans Zimmer cho thấy sự sáng tạo và khả năng làm việc tuyệt vời trong cách tạo ra sự kịch tính cho những tác phẩm mang màu sắc sử thi như Dune.
Nhìn chung với thời lượng 2 tiếng rưỡi, Dune là một trải nghiệm điện ảnh khó có thể rời mắt bởi phần hình ảnh đặc trưng đẹp mắt, hùng tráng và mang màu sắc điện ảnh thú vị. Phim sở hữu những điểm sáng lớn về nhiều khía cạnh như dàn diễn viên có cá tính, chuyện phim dễ theo dõi cũng như âm nhạc lôi cuốn người xem.
Cinematone đánh giá 7/10 điểm cho bộ phim này. Độc giả quan tâm, có thể tham gia đánh giá cho tác phẩm tại đây.